O NAS, W ENCYKLOPEDYCZNYM SKRÓCIE

Straż Ochrony Przyrody Komenda Główna w Łodzi

Straż Ochrony Przyrody w Łodzi – organizacja ekologiczna, społeczna służba ochrony przyrody, funkcjonująca jako wyspecjalizowana struktura w ramach stowarzyszenia Łódzkie Obywatelskie Forum Ekologiczne (ŁOFE), na podstawie własnego regulaminu. Straż Ochrony Przyrody w Łodzi funkcjonuje w oparciu o decyzję Prezydenta Miasta Łodzi (znak: DSR-BAM-V.512.20.2020) z dn. 17 listopada 2020 r., o wpisaniu do ewidencji stowarzyszeń zwykłych stowarzyszenia zwykłego o nazwie Łódzkie Obywatelskie Forum Ekologiczne pod nr ewidencyjnym 137 – którego jest regulaminową agendą. Działa na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. 1989 nr 20, poz. 104 z późn. zm.), w oparciu o zasadę wolontariatu [1]

Historia

Po nowelizacji Ustawy o ochronie przyrody dokonanej w 2000 r. i wykreśleniu z niej dotychczasowej wersji art. 48 (określającego zasady funkcjonowania SOP), w wielu regionach Polski lokalni działacze SOP przekształcili tamtejsze Inspektoraty Wojewódzkie Straży Ochrony Przyrody w stowarzyszenia. W Łodzi w 2003 r. powstało Łódzkie Obywatelskie Forum Ekologiczne, które kontynuowało działania dawnej SOP. Następnie, w roku 2020 - z inicjatywy członków b. Łódzkiego Inspektoratu Wojewódzkiego Straży Ochrony Przyrody, Stowarzyszenia Straży ochrony Przyrody w Polsce i Łódzkiego Obywatelskiego Forum Ekologicznego - powołano Straż Ochrony Przyrody w Łodzi.

Metodyka pracy, działania

Straż Ochrony Przyrody w Łodzi w codziennej praktyce prowadzi działania w myśl idei sozologii (nauki traktującej o czynnej ochronie środowiska), mając na celu egzekwowanie przepisów o ochronie przyrody i środowiska, edukację przyrodniczą, oraz wdrażanie w życie konserwatorskiej ochrony przyrody. Cele te realizuje prowadząc działania w zakresie kontroli społecznej, poprzez monitoring środowiska, polegający na prowadzeniu stałych i okresowych patroli, rejestrowaniu zauważonych nieprawidłowości i zgłaszaniu ich do odpowiednich służb i organów[2].
Do swoich skutecznych działań Straż Ochrony Przyrody w Łodzi zalicza m.in.:
• udział w pracach - powołanego decyzją Ministra Klimatu i Środowiska - Zespołu ds. powołania lasów społecznych "Łódź"; zgłoszenie własnego projektu (w tym mapy) lasów społecznych, który za pośrednictwem Wojewody Łódzkiego został przedłożony Ministerstwu Klimatu i Środowiska[3];
• działania na rzecz ochrony lasu na Lublinku[4], i doprowadzenie do utworzenia "Parku Leśnego Zielony Lublinek" w Łodzi (ocalenie przed unicestwieniem znajdującego się tam bogatego polno-leśnego ekosystemu) - działanie wspólne ze Społecznym Komitetem Ochrony Lasu Lublinek, Rady Osiedla Lublinek-Pienista, oraz niezrzeszonych mieszkańców)[5];
• doprowadzenie do utworzenia "Parku Lotnika", również na Lublinku w Łodzi - uzupełniającego obszar "Parku Leśnego Zielony Lublinek"[5];
• walkę z dzikimi wysypiskami śmieci[6]; zgłoszenie projektu nowelizacji przepisów w zakresie kar za zaśmiecanie środowiska[7] oraz poszerzenia uprawnień służb ochrony przyrody[8];
• zapobieżenie dewastacji zabytkowego bluszczu (pomnik przyrody) w Parku im. Tadeusza Reytana w Łodzi[9];
• działania na rzecz usunięcia nieprawidłowości w pielęgnacji nowych nasadzeń drzew[10];
• interwencje w sprawie niszczenia żeremi bobrowych i odpalania petard w obrębie ostoi przyrodniczych[11];
• protest przeciw wycince drzew wzdłuż linii kolejowej Łódź Kaliska-Łódź Chojny, na odcinku przy stacji Łódź Pabianicka[12];
• systematyczne patrole monitorujące stan rezerwatów w woj. łódzkim - w ramach tych działań, m.in. akcja oczyszczenia ze śmieci Rezerwatu Rąbień[13]; skuteczna interwencja w sprawie naprawy uszkodzonego ogrodzenia Rezerwatu Polesie Konstantynowskie[14];
• edukacja przyrodnicza, popularyzacja wiedzy o przyrodzie i środowisku oraz o prawie ochrony przyrody i środowiska.

Partnerstwo społeczne z Ministerstwem Obrony Narodowej

Do zadań zapisanych w Regulaminie należy również współpraca w zakresie ochrony przyrody z Wojskiem Polskim[1]. Członkowie Straży Ochrony Przyrody w Łodzi są jednocześnie członkami Stowarzyszenia Straży Ochrony Przyrody w Polsce z s. w Jaworze (woj. Dolnośląskie) - mając status członków stowarzyszenia o charakterze proobronnym, równoznaczny ze statusem społecznego partnera Ministerstwa Obrony Narodowej. Wynika to z podpisanych przez SSOP w Polsce porozumień o współpracy z 10. Wrocławską Brygadą Łączności (d. 10. Wrocławskim Pułkiem Dowodzenia) i Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych we Wrocławiu)[15].

Struktura terenowa

Straż Ochrony Przyrody w Łodzi posiada obecnie pięć Rejonowych Grup Interwencyjnych na obszarze miasta Łodzi (odpowiadających umownemu podziałowi Łodzi na dzielnice), oraz jedną dodatkową RGI odpowiadającą za rejon Lasu Lublinek. Poza Łodzią mamy komórki w poszczególnych powiatach województwa łódzkiego, a także Wojewódzkie Grupy Interwencyjne w woj. zachodniopomorskim, podlaskim, lubelskim. Nie są to formalne oddziały, a jednostki techniczne, w ramach których realizowane są zadania regulaminowe na odpowiadającym im terenie.

Władze

• Komendant Główny (jednocześnie Prezes Zarządu ŁOFE) - Leszek Sławomir Pręcikowski
• I zast. Komendanta Głównego - Bogdan Miszczak
• Honorowy Komendant SOP - Wojciech Stanisław Zajączkowski (ostatni Inspektor wojewódzki SOP z okresu jej działania na starych zasadach).

Przypisy

15. K. Łucki i inni, Porozumienie o współpracy pomiędzy Stowarzyszeniem Straży Ochrony Przyrody w Polsce z siedzibą w Jaworze i 10. Wrocławskim Pułkiem Dowodzenia, mps. w zasobie Archiwum KG SOP [dostęp 2025-01-31]; Jolanta Czaplicka, Ekologia z patriotyzmem za pan brat , legnica.fm , 2021-01-26 [dostęp 2025-01-31]